שטימונג פון פייַער

ליטערארישע זשורנאַל «Ágora». 2006. געמעל: Víctor Mógica קאַמפּערד.

די נאַכט האָט אָנגעוויזן אירע שוואַרץ שעה מיט די שטיל קראַקלינג פון די האָלץ אין די פייַער. יגאַל איז געווען קוקן בייַ די פלעקל פֿאַר ינסטראַקשאַנז פֿאַר די קאַמבאַט פון פאַרטאָג, אָבער זיין מאַדזשיקאַל זינען נאָך האט נישט באַשייַמפּערלעך זיך, אָן נייַעס פון די גרויס סאָוקס שטימונג.

No podía ser que los viejos indios muertos le hubieran abandonado aquella noche, cuando la decisión del ataque al Fuerte San Francisco estaba en sus manos. Los otros seis sabios esperaban alrededor del fuego su señal; alguno de ellos empezaba a levantar la vista. Sus ojos rasgados, de donde partían sus siniestras pinturas de guerra, buscaban la misma perplejidad de sus compañeros.

A la espalda de los privilegiados sabios, los guerreros aguardaban impacientes las arengas de sus ancestros y sus revelaciones sobre el enemigo. El semblante de estos guerreros producía espanto; sus ojos brillaban al capricho que la danza del fuego ejecutaba en el fondo de sus pupilas; las mismas pinturas que las de sus mayores, dibujaban en ellos trazos desgarrados de muerte. Se aplicaban también tales distinciones en sus fornidos pechos y sobre los tensados músculos de sus brazos cruzados.

ד י שײנקײט ן או ן זײ ן גרוים ע צערעמאניע , אי ז געװע ן צולי ב דע ם פאקט , װא ם ד י מאגיש ע װיס ן ארו ם ד י באנ ־ פײע ר הא ט געגעב ן דע ם איגל־שטאם , א קריג ־ לעכע ר אויבערשטא ט איבע ר פי ל אנדער ע שבטים . די פייטינג פון די ימפּלאַסאַבאַל סיאָו וואָריערז איז געבוירן פֿון אַ נאַטירלעך יקספּאַנסיוו טענדענץ. גייעג אין די בערג און פישערייַ אין די ריאָ פּלאַטאַ זענען נישט גענוג פֿאַר אַ גאַנץ פרנסה. ד י נויטיק ע נאמעדי ם הא ט ז ײ אויסגעשפרײ ט אי ן דע ר לאנקע .

גרא ד אי ן מיט ן פו ן דע ר גרויםע ר פעריע , האב ן זי ך ד י נאכט , זי ך צונויפגעזאמלט . צוזאמע ן האב ן ז ײ געשאפ ן א ריזיגע ן קרײז , ארום . אזו י האב ן ז ײ זי ך אויסגעמיט ן דא ס אומאפהענגיק ע פײפ ן פו ן טאל־װינט . א שטארקע לופט שטראָם וואָס האָט געשלאגן די נאַקעט באַקס פון די וואָריערז סטיישאַנד אַרויס די מענטש רינג און דזשענטלי, פילטערד קאַפּ דורך קאַפּ צו די באָנפיר.

En el centro de todos permanecía Águila, disimulaba su creciente nerviosismo inspirando hondo, como si estuviese cerca del trascendental encuentro. Sin embargo, permanecía plenamente en su estado físico. Sentía perfectamente sus piernas entrecruzadas y sus codos apoyados sobre las rodillas. Notaba como la dura piel de bisonte rozaba la piel de su espalda y apretaba sus axilas. Escuchaba, veía y percibía el fuego ascendente, el tejido ondeante del cuerpo de la combustión, su color, su calor.

מי ט גרוים ע אנגםטונ ג הא ט איגלע ר װידע ר אויפגעהויב ן זײ ן שטימע ן אי ן דע ר אויפרופונג . אנטקעג ן מי ט אזעלכ ע אקציעס , הא ט מע ן שוי ן ניש ט געקענ ט אויסגראב ן א קלײ ן געמורמל ט פו ן אומפארשטאנד . ער האט קיינמאָל געהאט צו רופן גייסטער יגאַל דריי מאָל פריער.

אבע ר עטלעכ ע סעקונדעס שפעטע ר זענע ן ד י שטימונגע ן אנגעקומע ן או ן מי ט אויםערגעװײנלעכע ר קראפט . דע ר װינט , װעלכע ר הא ט פריע ר אפגעשטעלט , הא ט זי ך אויפגעהויב ן איבע ר ד י קעפ , פו ן ז ײ אלעמען , ארויפגעגאנגע ן צ ו דע ר צענטראלע ר לא ך או ן אויסגעלײג ט ד י באנ ־ פײע ר מי ט א גענויע ן קלאפ . ד י גלענצ ן האב ן זי ך ארומגעדריפט , ליכטיק ע אבע ר ניש ט פו ן פײער . א וואקסנדיקע קלאנגען האט אנגערופן אט דער פארשוין אין דער פּלוצעמדיק פינצטערער נאַכט.

“!!Los espíritus quieren hablar!!” gritó Águila con una estruendosa voz que se extendió por todo el valle, deteniendo el cuchicheo atropellado y cualquier atisbo de movimiento. Cuando su eco se detuvo, la nada se extendió con el disfraz negro de la noche. La inmensidad del valle parecía haberse enclaustrado por esa extraña cercanía de la noche cerrada, donde algunas manos violentadas por los sucesos se extendían para palpar sólo elementos misteriosos.

En la inmensidad cautiva por la tenebrosidad ni siquiera el viento soplaba, ni un ápice. Tan solo las estrellas podían contrastar que se encontraban a campo abierto. Por unos segundos nada se oyó, nada se vio, nada ocurrió. Un inefable presagio recorría eléctricamente las tinieblas, transmitiendo una corriente de manifiesta inquietud dentro de esa exclusiva serenidad de los hechos impredecibles.

ד י פײערלע ך הא ט װידע ר געשײנט , װ ו ע ס אי ז געװע ן אויסגעלאשן , באלויכט ן בלוי ז אדלער , מי ט א שוידערלעכ ן רויטלעכ ן כאט . אַלעמען קען אָנקוקן די אַלט וויזשאַנערי. זײ ן געשטאלט , הא ט געצויג ן א לאנג ן שאטן , אויסגעצײכנ ט אי ן א דרײענקעלע ר פארעם .

ד י גײס ט זײנע ן יענע ר נאכ ט געקומע ן מי ט א ן אומבאקאנט ן קראפט . די זעקס חכמים האָבן מוראדיק געקוקט אויף דעם ספּעציעלן באַזוך וואָס האָט פארמאגט זייער גרויסן וויזשאַנערי. פֿאַר די רעשט, אַלץ געטראפן ווי שטענדיק, די קאַווערנאַס קול פון ווייַטער איז געקומען דורך די האַלדז פון Águila:

"די פאַרטאָג פון מאָרגן וועט ברענגען די שטאָל פייגל וואָס וועט וואַרפן פייַער אויף אַלע די גרויס שטעט. דער קליין ווייַס מענטש וועט באַהערשן די וועלט, און וועט וועלן צו יקסטערמאַנייט עטלעכע ראַסעס פון די פּנים פון דער ערד. ד י טויט־לאגער ן װעל ן זײ ן זײנ ע לעצטע ר שטראף . יאָרן פון טויט, מעשוגאַס און צעשטערונג וועט קומען אין די אַלט אומבאַקאַנט קאָנטינענט.

Águila transmitía el incomprensible mensaje mientras sus manos ciegas palpaban el terreno, en busca de una de las ramas esparcidas todavía en brasas. Cogió una de ellas por el extremo intacto y se dirigió el rescoldo a su antebrazo derecho.

"איר מוזן האַלטן די ווייַס מענטש, דער צייכן פון זיין אַרמיי איז אַ פאַלש קרייַז וועמענס געווער זענען בענט אין רעכט אַנגלעס. טאָן עס איידער עס איז צו שפּעט ... האַלטן אים איידער עס איז צו שפּעט."

נאָך די לעצטע ווערטער, די פייַער איז געווען יקסטינגגווישט ווידער און יגאַל קאַלאַפּסט אויף זיין צוריק צו דער ערד. ווען די אנדערע זעקס חכמים האבן נאכאמאל אנגעצונדן די שרפה, האט איגל געוויזן א סוואסטיס אויפן ארעם, ער האט נישט פארשטאנען דעם באדייט, אבער די גייסטער האבן דערקלערט זיין רשעות.

Los sabios anunciaron que ya tenían la señal, en aquel amanecer debían enfrentarse sin temor al hombre blanco para acabar con su signo. Los guerreros bailaron alrededor de la hoguera. Horas después, con el albor, muchos de ellos morirían infructuosamente a manos de los potentes rifles Winchester, antes de llegar siquiera a aproximarse al Fuerte San Francisco.

Al terminar la masacre, el fuerte viento de los espíritus volvió a levantarse, silbó furioso por el asesinato de sus hijos. Hasta que los pechos desnudos de los guerreros, yacientes y ausentes de aliento, fueron enterrados por el polvo.

Ninguno de aquellos Sioux supo que su primer enfrentamiento en batalla contra el hombre blanco, provisto de armas de fuego, era una causa perdida. Creyeron que los espíritus les habían animado a la lucha. El mensaje de la hoguera había sido claro para ellos.

Pero los espíritus no hablaban de esa batalla, ni siquiera de cualquier batalla que pudieran los Sioux conocer en toda su vida. El mensaje se había adelantado muchos años, hasta 1939, fecha en que estalló la Segunda Guerra Mundial de la mano de Adolf Hitler.