Ieder vermoedt zijn apocalyps of zijn laatste oordeel. De meest pretentieuze, zoals Malthus, voorspelde een naderend einde vanuit sociologisch oogpunt. Het einde van de geschiedenis, in deze Albanese schrijfster genaamd Lea Ypi, is meer een veel persoonlijker perspectief. Want het einde komt wanneer het komt. Het punt is dat het individueel nooit ophoudt voor de een of de ander te komen.
Historische omstandigheden vormen hier, daar en overal intra-verhalen. En het is altijd goed om dat soort parallelle universums vanuit de diepste binnenste te ontdekken. Omdat het leven op de meest ongelegen plek op het slechtste moment gevoelens van opluchting oproept bij degenen die het vertellen en vervreemding bij degenen die luisteren of lezen. In de synthese ligt de gratie van al datgene van het einde dat sommigen als dichterbij beschouwen dan de rest...
Als meisje, amper elf jaar oud, was Lea Ypi getuige van het einde van de wereld. Tenminste vanaf het einde van een wereld. In 1990 viel het communistische regime in Albanië, het laatste bastion van het stalinisme in Europa, uiteen.
Zij, geïndoctrineerd op school, begreep niet waarom de standbeelden van Stalin en Hoxha werden afgebroken, maar met de monumenten vielen ook de geheimen en stiltes: de mechanismen voor bevolkingscontrole werden onthuld, de moorden op de geheime politie...
De verandering in het politieke systeem maakte plaats voor democratie, maar niet alles was rooskleurig. De overgang naar het liberalisme betekende de herstructurering van de economie, het massale verlies van banen, de migratiegolf naar Italië, corruptie en het bankroet van het land.
In de gezinsomgeving bracht die periode ongekende verrassingen voor Lea: ze ontdekte wat de "universiteiten" waren waaraan haar ouders zogenaamd hadden "gestudeerd" en waarom ze in code of in fluistering spraken; hij hoorde dat een voorouder deel had uitgemaakt van een precommunistische regering en dat de bezittingen van de familie waren onteigend.
Mengsel van memoires, historisch essay en sociaal-politieke reflectie, aangevuld met een proza van voortreffelijke literaire factuur en penseelstreken van een humor die neigt naar het absurde -wat niet anders kan, gezien de plaats en tijd die wordt afgebeeld-, Libre es de een oogverblindende helderheid: het weerspiegelt, uit persoonlijke ervaring, een krampachtig moment van politieke transformatie dat niet noodzakelijkerwijs leidde tot gerechtigheid en vrijheid.
Je kunt nu het boek “Libre: De uitdaging van opgroeien aan het einde van de geschiedenis”, door Lea Ypi, hier kopen:
