I le 1916, o le Somme itulagi o Farani sa taʻele i le toto o se tasi o sili toto totoga o le Taua Muamua a le Lalolagi. I le 1971 o le taua lauiloa taua na afaina ai ana mulimuli. O se ulugaliʻi oso i luga o le ea ina ua laa i luga o le grenade mai lena vaaiga. O aso ua tuanaʻi na faʻaalia o ia o se aitu taua, pei o se faʻalogologo i se siuleo na toe faʻafouina i tausaga mulimuli ane.
Sili ona leaga o le ulugaliʻi tuua se ataliʻi, o ia i le tolu tausaga le matua na tuulafoaia e aunoa ma se manino taunuʻuga, i soo se uiga.
O na mea uma na mafai ona puʻeina o se manatua le malamalama, o se veli pei o se miti. I tausaga na sosoʻo ai na ola aʻe Edvard ma lona tamamatua o Sverre, na faigata ona ia faʻaalia lena tulaga faanoanoa na faʻailogaina ai lona amataga o le olaga. Ae i se taimi o taimi ua tuanaʻi o taimi uma lava e asiasi mai ai ia tatou mo le lelei poʻo le leaga, na te aumaia ia i tatou se tilotilo vave i le faʻata o le mea sa i ai, ma o nisi taimi e tuua ai i tatou se le mafaamatalaina atagia foliga, ma tatou te talitonu tatou te le faʻatauaina lava.
O loʻo tigaina Edvard ile finauga mai le taimi ua tuanaʻi ma ua unaʻia ia iloa atili, ia iloa atili. Poʻo le sili atu e toe iloilo le ala na faia, o le auala e taʻitaʻia ai oe faʻaletonu pe a e leiloa se mea i soo se faigamalaga.
Toe foi i Somme mulimuli ane, ina ua maeʻa se faigamalaga i le sailiga o lena evocative taimi ua tuanaʻi na fagua ma le malosi, toetoe lava a malosi, fai mai Edvard atoa mafaufau, O se toe feiloaʻiga ma se tulaga o loʻo tele pea mea e taʻu atu ia te oe ma ia faʻamanino le mea ia ma le mea e ono i ai.
I le malaga a Edvard matou te iloa ai foi talafaʻasolopito o lena Europa e pei o matuaoti e pei o Edvard, o se Konitineta e pei o se aofaʻi o uso na punouai i feeseeseaiga i lo latou olaga atoa. E le masalomia o se taleni tutusa e toe foi i tua i le olaga o Edvard, i le moni o ona matua ma i le ogaoga moni o se Europa lea o nisi taimi e foliga mai na soloiesea foi lona taimi ua tuanaʻi, lea mai ia e aʻoaʻoina ma aumaia ai manaʻoga lesona.
Oe mafai nei faʻatau le tusi O le sefulu ma le ono laʻau o le Somme, le tusi fou a Lars Mytting, iinei:
O le mea moni o lena na ou mauaina e sili ona lelei. O se tala lelei e te le fiu e faitau.
Na foliga mai e pupuu tele ia te aʻu. E maua oe mai le taimi muamua.
O le lagona o le puʻupuʻu e masani lava sili atu nai lo le masani ai: Sa i ai aʻu itulau x na totoe. O le maualuga o le mafai gafatia, a o le tausisiina le mamafa ma le loloto o le lalaga, o le sili atu, saʻo?