Beroepsvervorming is soms prachtig. Met de boek praat zachtjes tegen me, denken we allemaal, terecht, naar mijn mening, in het radioprogramma Hablar por Hablar dat de auteur Macarena Berlín ons bij zonsopgang presenteert.
En ik noem de professionele deformatie omdat Pita, de hoofdpersoon van deze roman, ons halverwege verschijnt tussen haar rol als regisseur van een radioprogramma en haar kandidatuur als spontane spreker in een radioprogramma bij zonsopgang.
Pita zou er een van kunnen zijn die stemmen die Macarena laat spreken, communiceer, zend naar de ether wat er gebeurt met een leven dat niet langer van hem lijkt te zijn, dat uit zijn handen glipt. Deze omstandigheid beangstigt Pita, zoals het ons allemaal overkomt die ontdekken hoe het roer een onverwachte richting inslaat in de loop van ons geplande lot.
De leegte, de angst voor die meer dan mogelijke vandalen van het lot worden zo goed mogelijk doorstaan als ze zich voordoen. Pita is een volle vrouw, in haar meest sociale aspect. Maar het innerlijke gat is er altijd, wachtend, wachtend tot een verandering van omstandigheden zich volledig manifesteert.
Van Pita leren we dat angst noodzakelijk is. We hebben een interne angst nodig die ons ertoe aanzet onszelf te verbeteren, die ons met het leven confronteert. Anders kan er in een leven zonder overwonnen angsten een moment komen waarop de leegte alles opeet, zelfs het lot.
Ik denk dat het zeer opportuun is om deze recensie af te sluiten met een bijbehorend idee, het idee dat Milan Kundera ons heeft voorgesteld in nog een existentieel boek, The Unbearable Lightness of Being:
‘De mens kan nooit weten wat hij zou moeten willen, omdat hij slechts één leven leidt en geen manier heeft om dit te vergelijken met zijn vorige levens of om het in zijn latere levens te wijzigen. Er is geen mogelijkheid om te controleren welke van de beslissingen de beste is, omdat er geen vergelijking is. De mens leeft alles eerst en zonder voorbereiding. Alsof een acteur zijn werk representeert zonder enige vorm van repetitie. Maar welke waarde kan het leven hebben als de eerste test om te leven al het leven zelf is? Daarom lijkt het leven een schets. Maar schets is ook niet het juiste woord, want een schets is altijd een ruwe schets van iets, de voorbereiding voor een schilderij, terwijl de schets die ons leven is een schets voor niets is, een schets zonder schilderij.
Háblame bajito, het nieuwste boek van Macarena Berlin, kun je nu hier kopen: