Velen van ons herinneren zich nog de inval van de Varoufakis strijdlustiger te midden van de grootste economische crisis die sinds de crash van 29 is herdacht (waardoor de wereldwijde crisis van 2020 dankzij de pandemie is verbeterd). Vast en zeker Het was vanuit een bijna messiaanse visie die van die man die zijn stem verhief als een groot redenaar, die... Marx, om lethargische neerbuigende gewetens te plagen met het monster van de economie dat op het punt staat Griekenland te verslinden.
En dat deze Helleense econoom niets nieuws kwam zeggen. Dat ongebreideld kapitalisme onrealistisch is in een wereld van eindige hulpbronnen is duidelijk. Dat tassen de zondestad zijn van hopeloze gokkers, klopt ook. Dat we geen oplossing hebben, sluit het derde deel als een afgeleide synthese elke conclusie af.
Maar niet om deze reden, te midden van sinistere vanzelfsprekendheid, moeten we promotors van bewustzijn zoals Varoufakis parkeren. Hij is het stereotype van een persoon die overtuigd en vastberaden is in zijn levenspad. Een route waarvoor anderen kunnen afslaan en zelfs kunnen stoppen om te luisteren.
Het nadeel is dat de bekendheid van dit soort noodzakelijke spreiders aan bekendheid verliest naarmate de traagheid wordt heroverd en de roulette ons allemaal blijft slepen. Gelukkig blijven zijn boeken...
Top 3 aanbevolen boeken van Yanis Varoufakis
De wereldwijde minotaurus
Na verloop van tijd vergaat alles. En zelfs het grote Amerikaanse imperium, dat tot gisteren het roer van de wereld voor altijd wilde beheersen, lijkt zich zorgen te maken over de onvoorspelbaarheid van pandemieën en noodsituaties in Azië. Maar om te weten waar we staan is het altijd interessant om te weten wat het vorige plan was...
Yanis Varoufakis vernietigt de mythe dat financialisering, ineffectieve bankregulering en globalisering de oorzaken waren van de economische crisis. Hij ziet ze eerder als het gevolg van een fenomeen dat in de jaren zeventig ontstond en dat hij de 'Globale Minotaurus' noemt. Zowel de Grieken als de rest van de wereld behielden een gestage stroom van eerbetonen aan het beest, stuurden grote sommen kapitaal naar de Verenigde Staten en Wall Street, en maakten van de wereldwijde Minotaurus de motor van de wereldeconomie.
De crisis in Europa, de debatten over bezuinigingen in het licht van fiscale stimuleringsmaatregelen in de VS en de botsing tussen de Chinese autoriteiten en de regering-Obama over wisselkoersen zijn het resultaat van een onhoudbaar en onevenwichtig systeem. Varoufakis legt de mogelijkheden bloot die we tot onze beschikking hebben om een beetje gezond verstand terug te brengen in een irrationeel systeem.
Een andere realiteit: hoe zou een rechtvaardige wereld en een egalitaire samenleving eruitzien?
We zijn in 2025. Jaren geleden, na de wereldwijde financiële crisis van 2008, werd een nieuwe postkapitalistische samenleving geboren, een dappere nieuwe wereld waarin de principes van democratie, gelijkheid en rechtvaardigheid echt geworteld zijn in de economie.
In zijn nieuwe boek biedt Yanis Varoufakis, een van de politieke, economische en morele leiders van onze tijd, ons een fascinerende en behendige visie op deze alternatieve realiteit. En dat doet ze door gebruik te maken van de belangrijkste denkers in de Europese cultuur, van Plato tot Marx, en ook op de gedachte-experimenten van sciencefiction. Door de ogen van drie personages (een liberale econoom, een radicale feministe en een linkse tech-expert) zullen we begrijpen wat er nodig is om die wereld te creëren, maar ook wat de kosten hiervan zijn.
Een transformatieve visie die ons dwingt de vragen onder ogen te zien en trade-offs die het fundament vormen van alle samenlevingen: hoe vind je een balans tussen vrijheid en rechtvaardigheid? Hoe het beste dat de mensheid kan bieden te verbeteren zonder de deur naar het slechtste te openen?
Een andere realiteit beantwoordt enkele van de meest prangende vragen van vandaag over kapitalisme, democratie en sociale rechtvaardigheid. Maar het daagt ons ook uit om na te denken over hoe ver we willen gaan om onze idealen te verwezenlijken.
Gedraag je als volwassenen
Wat betekent het om je als volwassenen te gedragen in het huidige kapitalistische systeem? Is de aandelenmarkt niet een bord voor wispelturige kinderen die er alleen maar aan denken steeds meer geld te verdienen en als eerste de finish te bereiken?
Het punt is dat er geen andere keuze is dan te spelen. En hoewel de regels soms geïmproviseerd, soms oneerlijk en altijd discutabel lijken, zit er niets anders op dan aan te nemen dat de wereld een bord is van kinderen die spelen met het lot van de wereld. Een van de weinigen die probeerde dat landen geen stukken waren om mee te spelen, weet veel over dit hele spel: Yanis Varoufakis.
In het voorjaar van 2015 maakten de onderhandelingen tussen de nieuw gekozen Griekse regering van Syriza (de radicaal-linkse partij) en de trojka een zo moeilijke en verwarrende tijd door dat, in een moment van ergernis, Christine Lagarde, de directeur van het Internationaal Monetair Fonds, eisten dat beiden zich als volwassenen zouden gedragen.
Een deel van de verwarring was te wijten aan het verschijnen op het toneel van iemand die probeerde de manier van analyseren van de schuldencrisis in Griekenland te veranderen: het was Yanis Varoufakis, de minister van Financiën, een econoom met iconoclastische ideeën die door de Europese kanselarijen liep met een leren jas en geen stropdas. De boodschap die Varoufakis overbracht aan de instellingen die met Griekenland onderhandelden, was duidelijk: de door zijn land opgebouwde schuld was niet te betalen en dat zou des te meer het geval zijn als de door zijn schuldeisers geëiste bezuinigingen zouden worden doorgevoerd. Het had geen zin om de ene reddingsoperatie na de andere op te bouwen met nog meer bezuinigingen en belastingverhogingen.
Wat Griekenland moest doen was radicaler en ging door het veranderen van de economische ideeën van het Europese establishment. In deze snelle en boeiende kroniek demonstreert Varoufakis zijn talent als verhalenverteller en legt hij zijn ontmoetingen en meningsverschillen met de Europese hoofdrolspelers van de financiële crisis bloot in de eindeloze ontmoetingen die in die maanden plaatsvonden. Met een ongewone hardheid, maar ook met een kritische erkenning van de fouten van de Griekse regering en die van hemzelf, toont hij het functioneren van de Europese instellingen en hun onderhandelingsdynamiek, en tenslotte de Griekse overgave die plaatsvindt na zijn vertrek uit de regering.
