Mill-Albanija ċkejkna l-figura kbira fil-letterarju, soċjoloġiku u anke filosofiku, ta Ismail Kadare. Il-patrija ta’ dan l-awtur, mħawwda tul is-seklu XNUMX mit-tlugħ u l-inżul Ewropew fis-settur soċjali, politiku u militari, spiċċat twassal għal Stat demokratiku li l-popolazzjoni tiegħu fl-aħħar tinfirex bejn il-fruntieri tal-Istat innifsu u lil hinn, jiffurmaw komunitajiet estensivi fil-Kosovo, jew bwiet żgħar oħra fil-pajjiżi ġirien.
Quddiem it-tranżizzjoni storika unika Albaniża, Ismail Kadaré adotta r-rwol tal-kritiku meħtieġ, tal-vuċi diskordanti li kapaċi jopponi l-poter. Ir-rieda kreattiva u umanistika tiegħu orjentata lejn ir-rumanz tispiċċa tadatta f’ħafna okkażjonijiet għall-impenn meħtieġ ta’ dawk li esperjenzaw kull tip ta’ abbuż ta’ poter.
Is-seklu XNUMX indika f’ħafna każijiet orizzonti distopiċi li jistgħu jitqiesu bejn wieħed u ieħor realizzati llum u li George Orwell miksi (qabel Kadaré) b’sfumaturi soċjopolitiċi fl-1984. Il-punt hu li Ismail Kadaré kien u huwa wieħed minn dawk li jipprovdi l-kontropunt, ta’ dawk li jikteb biex jerġa’ jġib l-empatija u l-kunċett kritiku eżemplati perfettament f’rakkont fittizju fejn jiġi mmaterjalizzat il- maġija li noqorbu lejn il-karattru mingħajr il-preġudizzji tagħna stess.
Ismail Kadaré jaf li biex jersaq eqreb lejn realtajiet mhux raffinati, magħrufa sew minnu, m’hemm xejn aħjar milli jistieden lill-qarrej biex jokkupa ġilda oħra, biex jara b’għajnejn differenti, biex jgħaqqad storja li minnha jikkontempla teżi u antiteżi biex fl-aħħar skopri narrattiva ta’ sinteżi li tikkumplimenta kull ideoloġija mill-immaġinazzjoni qawwija, dik li mhix responsabbli għall-veritajiet u l-preċetti assoluti.
L-aqwa 3 kotba rakkomandati minn Ismail Kadaré
Il-palazz tal-ħolm
Ir-rispett tiegħi għall-allegoriku huwa magħruf. Ma tistax tonqos li tirranġa dan ir-rumanz bħala l-aqwa tal-awtur. Jekk qabel tkellem dwar l-interess tal-awtur li jikxef it-trompe l'oeils tas-sistemi politiċi awtoritarji, ippreżentati fil-qasam soċjali bħala sistemi idilliċi, dan il-ktieb huwa l-ekwivalenti tad-distopji l-aktar famużi ta' awturi oħra li huma pjuttost differenti fil-ġeneru tagħhom iżda simili fl-intenzjoni tagħhom.
Nirreferi għall-imsemmi George Orwell, iżda wkoll għal Bradbury b'Fahrenheit 451 jew a huxley fi Brave New World. Għax iva, hemm ħafna finzjoni tax-xjenza politika f’dan ir-rumanz li fih is-saltna tal-mewt tirregola l-ħolm taċ-ċittadini.
Mark-Alem huwa l-protagonist ta’ din id-distopija li fiha l-Istat jiġbor rapporti bil-miktub dwar il-ħolm li jħaddan kuljum.
Allegorija tassew inkwetanti li tispiċċa tikkomponi ritratt tas-soċjetà Albaniża b’mod partikolari, iżda li tixbah kull sistema oħra ta’ gvern dittatorjali fil-forma jew fis-sustanza.
Il-ġenerali tal-armata mejjet
Minn ġrajjiet konkreti ħafna fl-istorja reċenti Albaniża, aħna nidħlu f'rumanz maħsub. L-ambjent jorbot ma’ dik il-ħtieġa għall-istorja ta’ Albaniż bħall-awtur, determinat li juri l-essenza ta’ art twelidu.
Iżda minbarra li titgħallem dwar dan il-pajjiż uniku, fl-aħħar mill-aħħar tispiċċa tiddeskrivi panorama uman ħafna meta mqabbel ma’ kwalunkwe xenarju ieħor. Fit-tfittxija tal-eroj tat-Tieni Gwerra Dinjija, mejtin u abbandunati x'imkien fil-Balkani Albaniżi.
Fi plot li jiżviluppa fuq medda twila ta’ żmien, Ismail Kadaré jittrasferixxi impressjonijiet ta’ dik l-umanità mogħtija għad-dannu u s-sopravivenza.
Xi drabi niskopru umoriżmu qawwi u f’oħrajn, f’dik il-kompożizzjoni maġika totali, nibqgħu eċċitati jew imħeġġa bil-fatti.
L-iskuża tas-sejba tal-Kurunell Z isservi biex tispiċċa tpinġi l-ewwel rumanz ikkargat bil-ħtieġa, bix-xewqa li tagħti vuċi lil stejjer affaxxinanti ġewwa fost it-traġedja.]
April imkisser
L-adattament ta’ xi normi jew liġijiet bħall-Kanun f’żoni bħall-meded tal-muntanji Albaniżi jirrappreżentaw vjaġġ awtentiku għal użi u drawwiet antiki li huma impressjonanti.
Biex jittratta narrattiva daqshekk intensa bħal din, li tintroduċi qarrej lajk għal dinja ġdida fid-dinja tagħna, Ismail fergħat żewġ stejjer li jipprovdu kunċetti differenti dwar is-seħħ tal-plott stess.
Gjorg Berisha jfittex il-vendetta dovuta tad-demm tiegħu. Huwa mħares minn wieħed minn dawk id-djun ritwali qodma li donnhom inkonċepibbli fi żmienna, speċi ta’ reminixxenza medjevali. Fit-tieni fergħa ngawdu interpretazzjoni epika ta’ dak li ġara ma’ Gjorg Berisha.
Waqt li jivvjaġġa f'dik ir-rokna partikolari tad-dinja, il-kittieb Besian Vorpsi jittratta li jispjega r-raġunijiet, jorbot dak li ġara ma 'valuri li jidhru li jiġġustifikaw vendetta u demm ibbażati fuq valuri sagri għall-Kanun ...
