Ko nga pukapuka pai e 3 na Rodrigo Blanco Calderón

En la actualidad, ser venezolano y escritor, o viceversa, despierta siempre esa sensación de narrador en la encrucijada ideológica. Porque medio mundo mira a Venezuela con recelo mientras que la otra parte observa con inquietante esperanza. Y así contar lo que sea que se cuente adquiere un tono de mayor relevancia por pertenecerse al terruño en cuestión, por venir de un país con vitola de revolución siempre pendiente, de supuestas conspiraciones internacionales y de petróleo, de mucho petróleo.

I nga keehi o nga kaituhi taiohi o Venezuelan, i tua atu ranei, penei Rodrigo Blanco Calderon o Karina Sainz Borgo su literatura ya se sabe que va a ser analizada con lupa. Porque son ellos, narradores y cronistas de la Venezuela que quedará, quienes deben explicitar lo que sobra y hacer notorio lo que falta. Históricamente ha sido así. En última instancia, el escritor relata y deja negro sobre blanco con el sello más notarial del alma, lo que trasciende a los hechos oficiales.

Inconveniente en ocasiones pero ventaja en otros momentos. Porque al final la intensidad se destila, la intencionalidad se eleva y los personajes cobran vida aunque sean desde la caricatura de los telediarios o los reportajes. La cuestión es sobreponerse a todo y descollar con la personalidad de los grandes escritores que se sobreponen a todo, porque tienen voz y autoridad ganada a pulso, con historias potentes y relatos que acaban por cargarse estereotipos o ideas preconcebidas.

Ko nga pukapuka e toru e manakohia ana na Rodrigo Blanco Calderón

Aroha

Ko tetahi o oku hoa no Venezuela ko Ulises te ingoa. No reira ehara i te mea ke te haere ki te rapu tangata whai ingoa. Engari kei reira tonu te whakaaro ahakoa nga mea katoa. Na te mea ko te hiahia mo te noho wehe me te korero pakiwaitara i whakamaoritia mai i te kaupapa i whakaatuhia e te kaituhi mai i te viscera o tenei ra a Venezuela ki nga korero mo te whanaungatanga tangata i te ao whanui ..., kaore i te tangata.

He pani a Ulises Kan me te kaitautoko kiriata. Ko Paulina, tana wahine, pera i te tini o nga tangata e rere ana i te whenua kua ururuahia e noho ana, kua whakatauhia e ia ki te wehe. Te kore ia. E rua ano nga huihuinga ka raru i tona ao: te hokinga mai o Nadine, he aroha kaore i oti i nga wa o mua, me te matenga o tana hungawai, a General Martín Ayala. He mihi ki tana kawenata, ka kite a Ulises kua whakawhiwhia ki a ia he miihana: ki te huri i a Los Argonautas, te kaainga nui o te whanau, hei kaainga mo nga kuri kua whakarerea. Mena ka taea e ia te mahi i mua o te wa i whakaritea, ka riro i a ia te whare rangatira i tukuna e ia ki a Paulina.

Ko te kawenata o te tautohetohe ka puta i tetahi mahere ka kikii i a Ulysses i waenga i nga mahi whakataki a Paulina me te atarangi o Nadine, kaore e taea e ia te whakamaarama. I tenei wa, ko etahi atu o nga kainoho o te whare ka whakaputa i a raatau ake korero me nga kehua kei runga i te hoahoanga rereke.

I roto i te hapori peekerapu, i te mea kua memeha katoa nga hononga tangata, he rite a Ulysses ki te kuri kotiti e tango ana i nga kongakonga o te ngakau aroha. Ka tino mohio koe ko wai e arohaina ana e koe? He aha te mea, he hohonu te whanau? Ko nga kuri kua whakarerea he tohu mo te noho o te Atua kaore ranei? Ma te kore mohio a Ulysses e whakatinana i enei patai, ano he manene i te aroha i roto i te wa o muri o te aroha.

Aroha, na Rodrigo Blanco Calderón

Ko te Po

Ningún hecho histórico comienza desde la anécdota. Y eso que apagones tan brutales como los que ya ha sufrido Caracas en más de una ocasión podían haberse desencadenado hacia cualquier tipo de revuelta social de una gran urbe sumida en la oscuridad. Aun así, las grandes historias sí que empiezan siempre desde la anécdota o la casualidad…

caracas 2010. Ko te raru o te kaha e whakamahia ana e te kawanatanga hurihuri ki te whakatau i nga mana tapahi mana, mo nga haora e huri ana te whenua ki te pango. I roto i era waa, kei te hoki mai ano a Venezuela ki roto i te hitori mo te waa kowhatu hou e rere ana i nga kapiti katoa. I waenga i tenei ahuatanga, e rua nga hoa, he kaituhi raru, he tohunga hinengaro hoki i uru ki nga oranga o ana tuuroro, e korerorero ana mo te maha o nga hara i puta i te tau kua hipa.

Pedro Álamo, otro de los personajes de esta novela polifónica, busca obsesivamente en los juegos de palabras -los que crea y los que sueña de su admirado Darío Lancini- la clave para entender el desquiciado mundo en el que vive. Como si buscara convertir la realidad en algo diferente, cambiando el orden de los elementos que la forman, intentando encontrar así su exacto significado.

Ko te tuhinga, toka, moemoea, tutu, torangapu, aroha, ngaro me nga wehi kei te uru ki nga hinengaro o nga kaiwhakauru. Ka whakatuwherahia e raatau nga maze, ka hangaia he huarahi nui me nga waahanga poto. Me tenei korero e ahua haere ana nga mea katoa i te tata harakoa. I te wa e whakaatuhia ana a Venezuela i tenei wa i roto i te whakaata i whitihia e nga atarangi apocalyptic me nga tangata e anga ana ki te huarahi e tatari atu ana ki a raatau; hei tenei te whakatutukitanga o ana pokenga, tona matenga ranei.

Te Po, Rodrigo Blanco Calderón

He kuao kau

He mea pai tonu ki te rumaki i a koe ki nga kaituhi ka kitea te ahua kino o taua Valle Inclán i waenga i nga pohehe me te ahua maamaa o te moemoeke. Ko te waipiro kawa e rereke ana ki te tuuturu ka mutu te riringi mai i te cocktail. Ko nga mea katoa ka tupu mai i tera wa he whakaari hohonu, he koa ranei mo te wairangi, kaore he papa.

Ko nga kaipeita Taake e pakaru ana i te kaipuke i roto i te hapori kino, nga matapo e mohio ana ki nga taone nui o te taone, nga kaieke motuka tahanga e huri haere ana i nga huarahi, nga tangata tauhou e ako ana i tetahi reo ma te whakapae, he kaiurungi kua mate ka okioki i te panui o Saint-Exupéry, nga kaupapa ranei i tangohia e Cervantes me Petrarca. Ko etahi e noho ana i waenga i te manukanuka o Venezuelan, ko etahi kei te whakatumatuma i France, i Mexico ranei he tohu mo nga matā o te huringa.

Kare he tino mohio, he rangatira i roto i ana korero, kei te hanga a Rodrigo Blanco Calderón i tetahi aata aata mo nga tohu o te po, ka riro hei patunga me nga kaitautoko mo te patunga tapu, mo te utu ka ora, i nga wa katoa, i nga waahi katoa, i roto katoa i a tatou he «kuao kau».

He kuao kau
pou reiti

Waiho i te tākupu

Whakamahia ai e tenei pae i te Akismet hei whakaiti i te mokowhiti. Akohia te tukatuka o to raraunga korero.