Ao final, ser humanista é sinalar esa mediocridade, esa tibia que marca o meridiano do pensamento do que tirar calquera tipo de síntese conciliadora. E nin antes nin agora os puntos intermedios son ben vistos por unha turba ansia de radicalismo, de posicións contrapostas onde saborear o conflito e a demente competición por algún tipo de sabedoría ou licenza sobre o veciño. De quen coida mellor o seu xardín a que país é mellor...
Erasmus de Rotterdam priorizou o de situarse na equidistancia no que a alicerce do pensamento crítico se refire. Porque insistimos en que ser humanista é situarse no medio para observar e analizar o mellor que pode saír dun polo ou doutro. Só así o bo vello Erasmo podería tentar mover os fundamentos éticos e sociais contra a súa propia Igrexa e contra outras clases sociais. Pero non só levantou o seu discurso e o seu traballo ante institucións inamovibles senón tamén ante reaccionarios de todos os recortes e condicións.
Poderíame argumentar en contra de sinalar a súa condición de cristián relixioso. Pero entón comezariamos coa idea radical de que un humanista debe converterse nun eremita lonxe de todo. E a cuestión é que un humanista tamén é humanista pola súa ansia de coñecemento, esa curiosidade que nos move a achegarnos a novos lugares. Como clérigo, Erasmo de Rotterdam viaxou e aprendeu novos pensamentos, sen deixar de criticar o que consideraba inadecuado para un establecemento clerical capaz das máis malvadas contradicións.
Os 3 mellores libros recomendados de Erasmus of Rotterdam
Eloxio da tolemia
Só o humanismo mellor entendido, o cultivado por este gran pensador, permite descifrar os caprichos e atallos da razón ante calquera futuro humano. Un clásico permanente.
La eloxios da estupidez É a máis famosa das obras do filósofo Erasmo de Rotterdam. Impreso por primeira vez en 1511, é un dos ensaios máis influentes sobre a cultura occidental, así como un dos catalizadores da Reforma protestante do século XVI dirixida por Martín Lutero. A través dun ton burlesco e irónico e dunha crueza sagaz e ferinte, Erasmo dá voz á propia estupidez para que sexa ela quen defenda a súa utilidade, criticando á súa vez os usos da razón.
O poeta e ensaísta Eduardo Gil Bera ofrece nestas páxinas unha flamante e palpitante tradución desta eminente obra do pensamento occidental. A través del e da brillante introdución que o precede, propón, pois, a relectura dun clásico que, século tras século, resulta inesgotable.
Adaxios do poder e da guerra
Para utilizalos nas súas clases de retórica, ERASMUS de Rotterdam (1467/69-1536) recolle proverbios greco-latinos e, para gañar algo de diñeiro, publicou en 1500 unha colección de 838 brevemente explicadas, o Adagiorum collectanea. En 1508 a colección pasou a chamarse Adagiorum chiliades ("Miles de adagios"), e despois de nove reedicións, incluíu 4.151 adagios con comentarios histórico-filolóxicos á súa morte.
Neste volume elaborado por Ramón Puig de la Bellacasa preséntanse os Prolegómenos -a TEORÍA ADAGIO, introdución do autor á obra- e, baixo o título ADAGIOS DEL PODER Y DE LA GUERRA, sete deles aos que lles deu maior transcendencia política e social, pola profundidade e a perspicacia con que describe e critica o poder de reis e prelados, así como a violencia e as guerras do século XVI. Erasmus aínda nos interpela, non porque sexa "actual", senón porque os nosos problemas son "vellos", porque as perversións do poder político e relixioso, a guerra, e os que as provocan, lamentablemente seguen presentes.
Erasmo de Rotterdam, triunfo e traxedia dun humanista
Un último libro de Erasmo de Rotterdam que non é a súa autoría. É unha obra de Stefan zweig onde a vida, o traballo e as consecuencias da súa determinación no pensamento como fundamento da ética da nosa civilización...
Stefan Zweig referiuse ao gran humanista Erasmo de Rotterdam como o primeiro "europeo consciente". Para el, Erasmo era o "profesor venerado", ao que se sentía unido non só espiritualmente senón sobre todo no rexeitamento de todo tipo de violencia. Esta "figura de alguén que ten razón non no ámbito tanxible do éxito senón só no sentido moral" fascinou a Zweig. A forza de espírito e a dificultade para decidir actuar constitúen o "triunfo e a traxedia" de Erasmus. Stefan Zweig tenta, coa súa biografía, que Erasmo responda co que foi o sentido da súa vida: a xustiza. Sabe que "o espírito libre e independente, que non se deixa atar por ningún dogma e que evita tomar partido, non ten país na terra".
