Hoxe en día, ser venezolano e escritor, ou viceversa, sempre esperta ese sentimento de narrador na encrucillada ideolóxica. Porque a metade do mundo mira a Venezuela con desconfianza mentres a outra parte observa con inquietante esperanza. E así contar o que se conta adquire un ton de maior relevancia porque pertence á terra en cuestión, porque procede dun país cunha revolución sempre pendente, supostas conspiracións internacionais e petróleo, moito petróleo.
Nos casos de escritores novos venezolanos, ou viceversa, como Rodrigo Blanco Calderón o Karina Sainz Borgo Xa se sabe que a súa literatura é analizada con lupa. Porque son eles, narradores e cronistas da Venezuela os que quedarán, os que deben explicar o que sobra e dar a coñecer o que falta. Historicamente foi así. En definitiva, o escritor conta e deixa negro sobre branco co selo máis notarial da alma, que transcende os feitos oficiais.
Incómodo ás veces pero vantaxoso noutros. Porque ao final se destila a intensidade, a intencionalidade sobe e os personaxes cobran vida aínda que sexan da caricatura das noticias ou das reportaxes. A cuestión é superalo todo e destacar coa personalidade dos grandes escritores que todo o superan, porque teñen unha voz e unha autoridade moi gañadas, con historias poderosas e historias que acaban por destruír estereotipos ou ideas preconcibidas.
Os 3 libros recomendados de Rodrigo Blanco Calderón
Simpatía
Un bo amigo meu venezolano tamén se chama Ulises. Así que xa non era tan exótico descubrir un personaxe con ese nome. Pero a intención segue aí a pesar de todo. Porque unha certa vontade de estrañamento e fábula interprétase a partir dunha trama presentada polo autor desde as vísceras da Venezuela actual ata os feitos moito máis universais das relacións humanas ..., e non tan humanas.
Ulises Kan é orfo e cinéfilo. Paulina, a súa muller, como tanta xente que foxe do arruinado país no que viven, decidiu marchar. Sen el. Dous sucesos máis acaban perturbando a súa vida: o regreso de Nadine, un amor inacabado do pasado e a morte do seu sogro, o xeneral Martín Ayala. Grazas ao seu testamento, Ulises descobre que ten encomendada unha misión: transformar Los Argonautas, a gran casa familiar, nun fogar para cans abandonados. Se consegue facelo antes da hora indicada, herdará o luxoso apartamento que compartira con Paulina.
O controvertido testamento desatará unha trama que envolverá a Ulises entre as intrigas de Paulina e a sombra de Nadine, que non pode descifrar. Mentres tanto, os outros habitantes da casa proxectarán as súas propias historias e pantasmas sobre a estraña arquitectura.
Nunha sociedade falida, onde todos os lazos humanos parecen disolverse, Ulises é coma un can perdido que recolle as migallas da simpatía. ¿De verdade sabes a quen amas? Que é, no fondo, unha familia? Os cans abandonados son a proba da existencia ou inexistencia de Deus? Ulises encarna sen sabelo estas preguntas, como peregrino de agarimo nunha época posterior ao amor.
A Noite
Ningún feito histórico parte da anécdota. E apagóns tan brutais como os que xa sufriu Caracas en máis dunha ocasión puideron provocar calquera tipo de revolta social nunha gran cidade sumida na escuridade. Aínda así, as grandes historias sempre parten dunha anécdota ou casualidade...
Caracas 2010. A crise enerxética é empregada polo goberno revolucionario para decretar cortes de enerxía que durante horas converten a todo o país en negro. Nestes períodos de tempo, Venezuela parece retroceder na historia cara a unha nova Idade de Pedra que se filtra por todas as fendas. No medio desta atmosfera, dous amigos, un escritor frustrado e un psiquiatra acostumaban estar implicados na vida dos seus pacientes, comentan unha serie de crimes ocorridos no último ano.
Pedro Álamo, outro dos personaxes desta novela polifónica, busca obsesivamente nos xogos de palabras -os que crea e os que soña co seu admirado Darío Lancini- a clave para comprender o mundo tolo no que vive. Como se procurase converter a realidade en algo diferente, cambiando a orde dos elementos que a compoñen, tratando así de buscar o seu significado exacto.
Literatura, rock, soños, violencia, política, amor, ausencias e medos mestúranse na mente dos protagonistas. Abren labirintos, crean encrucilladas e curtocircuítos vitais. Con esta historia na que todo parece estar ao bordo do delirio. Onde a actual Venezuela se reflicte nun espello atravesado por sombras apocalípticas e os seus habitantes enfróntanse ao destino que os espera inexorablemente; sexa este o cumprimento das súas obsesións ou morte.
Terneros
Sempre é un pracer mergullarse en autores que redescubren o esperpento dese Valle Inclán entre delirios e unha lixeira capa de romanticismo. O licor amargo que contrasta coa realidade sempre acaba botando do cóctel. Todo o que acontece a partir de entón é un profundo drama ou folia do absurdo, sen terreo medio.
Pintores taxidermistas naufragados nunha sociedade hostil, cegos que coñecen os labirintos urbanos, condutores espidos que circulan polas avenidas, estranxeiros que aprenden un idioma confesando, pilotos moribundos que descansan coa lectura de Saint-Exupéry ou existencias secuestradas por Cervantes e Petrarca. Algúns viven no medio da ansiedade venezolana, outros con terrorismo á espreita en Francia ou México, símbolo das balas da revolución.
Impecable e maxistral nas súas historias, Rodrigo Blanco Calderón constrúe un retablo de personaxes nocturnos, que se converten en vítimas e verdugos dun sacrificio, da expiación que é a vida en calquera momento, en calquera espazo, no que todos somos «becerros».
