Entre as nalgas ilustres que ocupan un posto na Real Academia Española, Javier Marías, Arturo Pérez Reverte, Mario Vargas Llosa, Álvaro Pombo y Félix da Azua Son, na miña opinión, os que mellor veneran a lingua a través da súa canle máis popular e necesaria: a novela.
Porque todo o da lingua, a súa limpeza, a fixación e o conseguinte esplendor é moi bo para gobernar desde os despachos enmarcados da quenda. Pero a cuestión é prodigarse co exemplo e loitar contra o duelo da aproximación á linguaxe común desde algo tan aparentemente inocente como as obras de ficción.
Máis que nada porque ao final a novela carece de inocencia e acaba sendo a arma máis poderosa para ese mantemento e "fixación" do coñecemento común das cousas, do nome máis axeitado para seguir falando do mesmo.
Tan ben adquiriu a misión de difusión da lingua especialmente para os escritores de novelas que chegan a todos os públicos. E se ademais de escritores son académicos e tamén escriben tan sobramente coma Félix de Azúa, entón mel en folerpas.
As 3 novelas máis recomendadas de Félix de Azúa
Idiotas e humillados
Un deses necesarios volumes de literatura en castelán. Unha obra extensa que novela sobre a idiosincrasia española, que ficcionaliza as nocións burdas dun país melancólico do século XX. Unha nación varada ás beiras da ditadura, anhelante de vellas glorias imposibles e cansa de si mesma cuxa transición foi máis relevante dende o escenario sociolóxico que dende o ámbito político.
Un libro que recolle as dúas novelas máis corrosivas, indispensables e celebradas sobre a mocidade que pasou pola Transición. O protagonista do primeiro é un idiota do século XX, escribe o autor. Vítima da tolemia da segunda posguerra en Europa, o noso personaxe, en A historia dun idiota contado por el mesmo, insiste nunha investigación da felicidade, que o leva á ruína.
Este libro debería ser adoptado por todos os centros de ensino secundario como un manual de supervivencia; Non evita a idiotez, pero axuda a evitala. Un libro de "insolencia terrible", como estaba escrito en Le Canard enchaîné, expertos en insolencia.
En Diario dun home humillado, o protagonista anhela un certo mundo perdido, onde en vez de pensar só se vivía. Rodeado dunha banalidade de orde zoolóxica, entende que a súa debe ser outra cousa: unha banalidade bélica. Para iso, mergúllase en zonas húmidas, roza o submundo e acaba buscando un final repentino.
Por desgraza, nese momento aparece un animal. E que animal! Durante nove meses xestacionais, o home humillado escribe no seu diario homenaxes aos grandes homes de sempre e reflexións (tan agudas como lunáticas) sobre cuestións acuciantes como as consecuencias letais da lectura, as belas artes e a intelixencia.
Terceiro acto
Gustaríame que o terceiro acto da Historia de España fose unha simple resolución despois dun arranque de urdimbre natural e un nó cheo de claroscuro. Pero os grandes actos finais poden apuntar a ese final aberto que de novo supón cada vez máis retos, como nun bucle narrativo que é esencialmente a historia do ser humano.
O mellor entón é pretender que os intrarrelatos manteñan o esencial nunha evolución tan cíclica como monótona. Só no paso das persoas se descobre o brillo do vivido. E toda novela de inspiración histórica debe pretender, na súa máxima intención transcendente, quedarse co xesto e co detalle que ás veces parece quen de cambialo todo.
Esta novela é un retrato xeracional brillante e implacable que segue a un grupo de amigos na súa viaxe vital pola Cataluña franquista, a disidencia francesa, a modernización de España e o declive físico e mental de todos e cada un dos seus membros.
Unha viaxe resumida a través de imaxes fugaces e saturada de estimulantes lisérxicos, faladoiros parisinos, tabernas de Barcelona, viaxes do Empordà, coros eslavos, visitas a Jünger ... todo aderezado coa mirada lúcida e o humor característico dun escritor imprescindible para comprender a toda unha xeración. de intelectuais e escritores.
Filosofía, morte, paternidade, frivolidade e tolemia son só algúns dos temas dunha novela que, en certo sentido, pecha un ciclo na obra do seu autor.
A invención de Caín
Aínda que non é propiamente unha novela, como adoita suceder con todos os libros de viaxes, o resultado acaba sendo un enfoque ficcionado desde a perspectiva do viaxeiro.
O descanso e tranquilidade do viaxeiro observador é como o primeiro tema que o escritor leva no seu bloc de notas. E así, a literatura acaba xermolando no traballo final, con ese punto de sedución para que a acompañemos a un lugar ou outro e descubramos fascinantes aromas, culturas e recunchos.
Este libro recolle -agora nunha nova edición corrixida e ampliada- os escritos de Félix de Azúa sobre a cidade, un compendio de crónicas de viaxes, reflexións, observacións, vistas panorámicas e interiores que conforman unha lúcida e fermosa meditación sobre ese espazo de pedra que Ao longo da historia converteuse no único fogar do home.
Nestas páxinas, sempre con intelixencia e humor, Azúa viaxa a Venecia, Múnic, Berlín, Hamburgo, Basilea, Madrid ou Sevilla, examina cidadáns, políticos e turistas, descobre recunchos esquecidos, revive rúas desaparecidas e, sobre todo, segue mantendo un diálogo tenso coa literatura e as artes como máxima expresión do humano dentro da cidade.
