Os 3 libros máis importantes de Edith Wharton

1862 – 1937... Cando Scorsese fixo a película sobre a novela de Edith Wharton "A era da inocencia" foi porque atopou nesta obra ese regusto paradoxal entre as reivindicacións máis internas e as encorsetadas das convencións sociais.

A partir desa idea, unha tensión entre o romántico e o aborrecedor estourou na película dun destino que se afasta debido á incapacidade de tomar decisións coherentes cos sentimentos.

Pero máis alá do anecdótico de Scorsese que serve de introdución, o A obra de Edith Wharton brilla pola súa expresión das restricións da moral nunha Nova York que aínda non era o centro cosmopolita no que se convertería, porque se aferrou ao tradicional fronte á chegada paulatina da mestizaxe cultural que a identifica na actualidade e que logo serviu para pechar aínda máis os círculos sociais das elites ben consolidadas.

Aínda que Nova York non é a totalidade da súa bibliografía, convértese no escenario principal das súas mellores novelas. Un decorado neoiorquino co preciosismo desta autora que deseña escenarios engaioladores da época, onde tamén perfila as personalidades das protagonistas con aristas inquietantes, sen esquecer ese necesario punto de feminismo que quizais foi unha válvula de escape para as súas circunstancias persoais.

Pero o máis curioso é que en moitos dos as súas historias, cargadas tamén de ironía e humor ácido, atopamos reflexións co presente. E é que tales historias humanas sobre as contradicións entre as esferas máis íntimas e as pautas externas do moral e do social sempre seguen vixentes.

As 3 novelas recomendadas de Edith Wharton

A era da inocencia

Unha inocencia aparentemente estendida a todos os ámbitos para a máis tranquila aquiescencia dos estándares morais que buscaban a súa perpetuación entre as esferas sociais superiores nun novo mundo que xa resistía a estreiteza e as imposicións.

A condesa Olenska como o desencadeante máis inesperado desa transición a espazos de conciencia máis libres. Pero cada transición é difícil para os pioneiros. Olenska arrastrará aos habitantes insospeitados das vellas normas morais encabezadas por Newland Archer na súa visión da vida. Porque Archer ama ou pensa que ama a May Welland. De feito, é máis que probable que a puidesen amar sen máis consideración se Olenska non entrara nas súas vidas. A paixón desátase entre os censurados, como sempre ocorre con todo o que está prohibido.

A angustia existencial de Archer apunta a esta ruptura con todo, mentres o mundo segue conspirando contra el desde a súa mesma muller May Welland, que quizais non intente expor ao seu marido a grandes dilemas senón que trata de manter a orde das cousas. Nun mundo que apuntou a grandes cambios no novo século XX que se asoman no horizonte, todo parece desestabilizador, desde a paixón particular do triángulo fatal ata o valor de moitas outras consideracións sociais.

A fiaba

Unha novela curta cargada da intensidade do breve. A Nova York de 1850 está a prepararse e decorarse para unha das vodas do ano ou do século.

Os Ralston, aos usos e costumes das familias de rancia ascendencia europea, prepáranse para perpetuar unha liña que controla o económico pero que anhela un clasismo propio dos títulos nobiliarios dotados dunha maior adhesión ao tradicional. E, por suposto, que a futura noiva, Charlotte Lovell, chegue os días previos ao evento cunha mancha incompatible coa grandeza do enlace pode ser desastrosa.

A mala conciencia fai que Charlotte lle confese todo á súa curmá Delia, a gran referencia do clasismo neoiorquino do momento. E o segredo compartido é o responsable de corroer todo. Porque o respecto aos xefes tamén se estende á esfera moral para Delia. E a inquietante confesión espállase como un escuro agoiro sobre os días que veñen. Pero o espectáculo debe continuar, o imperativo do cruce entre familias favorece facer a vista gorda.

Non obstante, o desencanto terá que xurdir nalgures, ese tipo de traizón a Charlotte que Delia asumirá como propia. Nada peor para o feminismo que unha muller arraigada no que debería ser e no que nunca debería suceder. Porque o conflito está entón servido e nunca cesará ata o seu final máis cruento.

As irmás Bunner

Por unha vez abandonamos os ambientes elitistas da Nova York de finais do século XIX e viaxamos ao corazón de Manhattan para coñecer a dúas irmás maiores, Ann Eliza e Evelina, que están a saír adiante coa súa pequena mercería de barrio.

No seu aniversario, Ann regálalle a Evelina un reloxo para que a súa irmá poida usalo orgulloso e co que ambos controlarán mellor o seu tempo de traballo na súa pequena tenda. O pequeno detalle do agasallo serve ao autor para desenvolver unha madeixa que salta da particular relación fraterna cara a todo un universo social da cambiante gran cidade, máis aínda en 1892 que parecía vertixe a ese século XX visto desde a perspectiva da modernidade e dos medos a grandes cambios.

No xesto amable da irmá tamén se espertan en nós dúbidas e enigmas, escenificados cun rico costume da época e do gran Manhattan cargado de millóns de intrahistorias nese gran formigueiro humano á beira do Atlántico.

Unha novela curiosamente magnética dende o pequeno, dende o detalle que se equipara, equilibra e que ao mesmo tempo sustenta o gran tecido de vidas e costumes da época. Unha pequena historia que parece saír dunha tabaquera con sabor ao século XIX e que acaba por converterse nunha gran caixa de Pandora para toda unha gran cidade.