Arbitrajea mundu erdian instituzionalizatu da. Arbitraje-sariak irtenbide hori dira prozedura, epe eta kostuez betetako auzietara iritsi ez daitezen.
Eta arlo berezi honetan ere literatura errealitate kezkagarrien isla gisa egin daiteke, legezko fikzioen beste narratzaile batzuk bezalakoak. John Grisham justizia babestea bezain eguneroko zerbaiti buruzko suspense puntu horrekin lotzeaz arduratzen dira.
Oraingo honetan, fikziozko pertsonaiak Peruko arbitrajearen kasuistika berezitik ekarritako errealismo baten hurbiltasunarekin zipriztintzen du. Eta Héctor Céspedes doktorearen pertsonaiak testigantza kezkagarri baten bidez gidatzen gaitu, errealitatea gordinenen eragin lehor horren trama kargatzen baitu, are gehiago posible bada.
Delako Legeak indargabetzea Aurreko estekan kontatzen digu, idazleak tandemean osatutako eleberri sail gisa duen egungo formatuan Gimena Maria Vartu, marrazkilaria Sam slikar eta editorea Hector Pittman Villarreal, arbitrajearekin lotura duten xehetasunak aitzakia gisa, betebeharrak ezkutatu eta funts publikoak estutzeko formula alternatibo gisa.
Baina eleberri honen arrakastarik handiena pertsonalizazio bikoitz horretan datza, munduaren pisua Héctor Céspedesen sorbaldetan eta fiskalaren beharrezko figuran botatzean datza, bere lana baliatu arren. Héctorrek badaki interesek arbitrajearen aurreko justizia honen tenpoak kudeatzen dituztela ondorengo testamentuen erosketa sumarioaren itxurak eginez. Fiskala prest dago beltza zurian jartzeko, justiziaren zigiluarekin, indolentzia urteetan pilatutako haserreak eta mesede ilunak egiteagatik salatuak.
Hectorren kontzientziaren tribulazioetan, poetikoaren eta sinbolikoaren artean, gizakia zibilizazioaren minbizi handienetako baten aurrean aurkitzen dugu: ustelkeria.
Pertsonaia hau uneoro erasotzen duen onaren eta gaizkiaren arteko orekan, ustelkeria horren ikuspegi kritiko dramatikoa egituratzen da, beti ere edozein pertsona edo erakunderen borondate ona erasoz, arbitrajea barne.
Panazeak, konponbide miragarriak ez dira existitzen. Are gutxiago Justizia Ministerioan. Eta legearekin bat etorriz prozedurak ez betetzeagatik justizia geldoaren eta susmoaren alternatibak aurkitzen diren heinean, ustelkeriaren itzalak bidea egiten jarraitzen du, printzipioz poliki begiratuz, dena iluntasunera menperatzen duela itzul daiteke mundua iluntzeko.
Nobelan jorratutako kasua, gaindiezina den errealitate horretatik ateratakoa, bere pertsonaien hausnarketen eta elkarrizketa ireki horien artean aurkezten zaigu, azkenean norbaitek egia bila dezan prezioetan pentsatu gabe.
Bitartean, auzitegira joan eta etorri artean, benetan izan daitekeenaren xehetasun aberatsak mundu ziniko honetan. Populazioaren oinarrizko beharrak asetu beharko lituzkeen diru publikoa lapurtzen duten edozein arbitraje laudoren kontrola delitua ezartzea. Eta baita alboko kalteak ere.
Ez da ezer eroso eta krimenen nobelaren antzik, kontsumitzailearen gusturako justizia horretan zer prestatzen den dakitenen idazkeraren osaera baino, ordaindutako prezioaren arabera ...