Η ιδανική και η πραγματική εφαρμογή. Οι επιφανείς στοχαστές μεταμορφώθηκαν σε συναρπαστικούς ιδεολόγους των οποίων οι προσεγγίσεις κατέληξαν να τροφοδοτούν τον ολοκληρωτισμό και τις δικτατορίες. Πώς τρέφονταν διαφορετικές χώρες με μεγάλες ιδέες για να τις μετατρέψουν σε πολιτικές παραμορφώσεις;
Μαρκ Λίλα παρουσιάζει την έννοια: φιλοτυραννία. Ένα είδος μαγνητισμού που καταλήγει να προσελκύει τα ιδανικά και τα σκεπτόμενα μυαλά τους προς αυτή την πραγματική προσαρμογή που, ξεπερνώντας όλη την αντίφαση, καταλήγει να δικαιολογεί τον σκοπό για κάθε είδους μέσο μέχρι να επιτευχθεί.
Το κλειδί, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας, είναι η ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ. Η λογική και η διάνοια προσαρμόζονται εύκολα σε αυτό που θέλει να δει ο ιδεολόγος, πέρα από την αντικειμενικότητα. Το καλούπι ενός εποικοδομητικού ιδεώδους μπορεί να καταλήξει να αλλάξει ουσιαστικά, να ραγίσει και να διαφθαρεί εντελώς, αλλά αν ο ιδεολόγος θέλει να συνεχίσει να πείθει τον εαυτό του ότι δεν μπορεί να υπάρξει πιθανή αποτυχία στην πολιτική του κατασκευή, αν αισθάνεται υπερβατικό όταν αιχμαλωτίζεται από ένα πολιτικό κόμμα που συσσωρεύει δύναμη, ο ιδεολόγος μπορεί να καταλήξει να υποκύψει στην παραμόρφωση του έργου του, ένα είδος καθρέφτη της παράλληλης πραγματικότητας.
Είναι ένα είδος γοητείας με τη δύναμη, πείσμα από αυτή την προοπτική της υπεροχής του δικού του ιδανικού.
Υπάρχουν παραδείγματα σε κάθε ιστορική περίοδο, από τον άγριο ναζισμό με τον Ρόζενμπεργκ, μέχρι τον πιο φρικτό μαρξισμό και λενινισμό του κομμουνισμού. Είναι περίεργο πώς οι υποτιθέμενες διασκορπισμένες ιδέες καταλήγουν να συγκεντρώνουν το χειρότερο του ανθρώπινου όντος, το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο από τη σκέψη που θεωρείται ως δόγμα. Η σοφία δίνει ότι, σοφία, αλλά παρεξηγημένη, καταλήγει να γίνει κατανοητή ως μια αρετή πάνω από κάθε άλλη επιλογή, μια απόλυτη αλήθεια από την οποία είναι εύκολο να αντληθεί το παράγωγό της προς την αυταρχική εξουσία.
Αλλά κάθε εκ των υστέρων έχει ένα μαθησιακό σημείο. Οι πολιτικές ειδήσεις είναι διάσπαρτες από απερίσκεπτους στοχαστές. Τα δημοκρατικά θεμέλια των περισσότερων δυτικών χωρών φαίνονται αρκετά στέρεα. Αλλά είναι ήδη γνωστό ότι οι στιγμές άγχους, κρίσης ή απειλής είναι ένα τέλειο έδαφος αναπαραγωγής για αυτούς τους στοχαστές, για τους συνεργάτες τους και για όσους καταλήγουν να παραδοθούν σε αυτούς και στα απόλυτα ιδανικά τους.
Μπορείτε να αγοράσετε το βιβλίο απερίσκεπτοι στοχαστές, ένα πολύ ενδιαφέρον δοκίμιο του Mark Lilla, εδώ: